Voedsel voetafdruk

De voedsel voetafdruk wordt vaak op 2 manieren uitgedrukt. Namelijk in hectares, maar ook in hoeveelheid CO2-uitstoot.

1. Voetafdruk in hectares
• (Ecologische) Voetafdruk: een hypothetisch getal dat aangeeft hoeveel hectare er per jaar per persoon aan biologisch grond- en wateroppervlak wordt gebruikt voor de totale consumptie van die persoon en om zijn afvalproductie te verwerken.
CO2-vastlegging: het areaal bos dat nodig is voor opname van de vrijgekomen CO2-uitstoot (met name door verbranding van fossiele brandstoffen).
• Voedsel voetafdruk: 37% van onze voetafdruk wordt bepaald door voedsel. (J. Juffermans, Nut en noodzaak v.d. mondiale voetafdruk, p.68>>)

ecologische voetafdruk _ CO2 voetprintFiguur 1, Bron: WNF

2. Voetafdruk in kg CO2-equivalenten
• CO2eq.-voetafdruk = uitgedrukt in CO2-equivalenten, de hoeveelheid CO2 -en andere broeikasgassen (methaan, lachgas)- die vrijkomen bij de productie van voedsel van grond tot aan de winkel. (Productie, transport, opslag, verwerking, verpakking). Ruimtegebruik blijft buiten beschouwing.

De voetjes bij de recepten tonen de “CO2eq.-voetafdruk” per recept. Dit is niet hetzelfde als de ecologische voetafdruk in hectares, maar heeft veel overeenkomst/overlap met het paarse gedeelte (=CO2-vastlegging) in figuur 1.

CO2-lage maaltijd
Waar kun je op letten als je een energiezuiniger/CO2-lage maaltijd op tafel wilt zetten? En leidt dat ook tot een lagere CO2-uitstoot?: 

Voedsel voetafdruk Milieuwinst op het menu_stappen

 

 

  • Eet minder vlees (kip is OK)

    Vlees is vaak een inefficiënte bron van eiwitten. De hoeveelheid diervoeder die daarvoor gemiddeld geproduceerd moet worden is een veelvoud van de hoeveelheid “mensenvoer” die voor dezelfde hoeveelheid voedingswaarde zou zorgen. Met 4 kilo plantaardig eiwit (veevoer) produceer je gemiddeld slechts 1 kilo dierlijk eiwit. [1] Let op: er zijn grote verschillen tussen de voerconversie van verschillend vee. Maar ook binnen 1 soort zijn er verschillen. Onderaan de streep heeft kip om meerdere redenen de laagste CO2-uitstoot (2,6kgCO2), gevolgd door varken (4,5). Rundvlees kent de hoogste CO2-uitstoot, maar NL rundvlees (17,0 vleesvee; 8,9 melkvee) is weer lager dan rundvlees uit Brazilie (43,0). Kaas is relatief hoog. (8,9) Melk is heel acceptabel. (1,2)

  • Eet minder rood vlees en kaas

    Bij rundvlees speelt de uitstoot van het sterke broeikasgas methaan (23 keer zo sterk als CO2) een grote rol als het gaat om uitstoot. Methaan komt vrij bij pensfermentatie (herkauwen). Dit zorgt bij koeien op gras voor 40% tot 75% van de broeikasgas-uitstoot.[2] Technisch is het mogelijk om methaangas te verwijderen uit stallucht, maar economisch kan het voorlopig nog niet uit. (Agripress 2012)

  • Koop zo min mogelijk kasgroenten (wel ok indien er energiebesparende maatregelen zijn)

    Producten uit de glastuinbouw zijn vaak lastig te herkennen. Voor veel producten kan echter wel worden afgeleid dat zij uit de warme kas komen. Zo zijn in Nederland geteelde vruchtgroenten als paprika, tomaat, komkommer en aubergine bijna altijd uit verwarmde kassen afkomstig. Verder zijn in de herfst en het voorjaar ook veel andere Nederlandse producten uit de verwarmde kas afkomstig omdat het hier dan te koud is om in de volle grond te telen. [3]

  • Koop lokale producten (?)

    Mits in het seizoen. Daar komt minder transport bij kijken. Dat betekent een lager brandstofverbruik, minder vervuiling bij het vervoer én minder energieverbruik bij de bewaring. Kijk bij groenten en fruit naar het land van herkomst. Vind je echter economische verdeling belangrijk, dan kan dat voor iedere persoon zwaarder wegen. Het is dan wellicht nuttig in je afweging om te weten welk aandeel transport heeft in het totale energieplaatje van een specifiek product. Het is in de praktijk lastig als consument om hier goed zicht op te krijgen. Ruwweg: Per boot valt relatief mee, per vliegtuig is niet aan te raden.

  • Kies seizoensgebonden

    Er is veel energie nodig om producten buiten seizoen aan te bieden, bijvoorbeeld omdat ze in verwarmde serres worden geteeld. Daarom dat ze ook duurder zijn. Kalender: Groente- en fruitkalender van MilieuCentraal.

  • Grootverpakking

    Kies voor producten in bulk of grotere verpakkingen. Nog beter zijn herbruikbare verpakkingen.Neem altijd een rugzak en/of boodschappentas mee naar je werk, met daarin lege broodzakken. Op die manier heb je nooit meer groentezakjes of een boodschappentas nodig. Bedank overal vriendelijk voor een plastic tas Het zal je opvallen hoe vaak je dit zult doen.

  • Niet teveel bewerkt

    Hoe zuiverder het product, des te minder fabricage en transport; zelfs gesnipperde uien voor de hutspot gaan heen en weer naar Polen.

  • Aardappelen in plaats van deegwaren of rijst

    Nederlanders zijn bij de warme maaltijd steeds minder aardappelen en meer pasta en rijst gaan eten. [4] Het energie- en ruimtebeslag van deze voedingsmiddelen loopt op in de volgorde aardappelen-pasta-rijst. Door rijst te vervangen door pasta of een product als couscous, of door wat vaker aardappelen te eten, kan er op energie en ruimte worden bespaard. Aardappelen zijn een belangrijke bron van vitamine B1 en vitamine C. Pasta en rijst leveren minder vitamine B1 en helemaal geen vitamine C.

  • Maak minder gebruik van je oven

    Overweeg soms koude salade (van volle grond groente) i.p.v. verwarmde groente. Beperk lang garen in de oven

  • Gooi zo weinig mogelijk eten weg

  • Gebruik je/een tuin

    Groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin hoeven niet behandeld of vervoerd te worden.

  • Ga naar de producent in de buurt

    Je kunt je groenten (en andere producten) ook direct bij de boer, op de (bio)markt of via een groentenabonnement kopen. ps Uiteraard op de fiets naar de boer!

  • Lekker op de fiets

    Doe boodschappen zo min mogelijk met de auto. Rapporten wijzen uit [5] , dat een boot sinaasappelen uit Zuid-Amerika minder schadelijk is per sinaasappel, dan de autorit waarmee die sinaasappel vervolgens gekocht wordt bij de winkel.

  • Eerlijke handel

    Als je toch exotische producten wilt, kies dan voor eerlijke handel. De producten worden ingevoerd per schip, wat minder vervuilt dan het vliegtuig.
Bronnen
[1] Šebek, L., E. Temme. De humane eiwitbehoefte en eiwitconsumptie en de omzetting van plantaardig eiwit naar dierlijk eiwit. Wageningen: WUR, 2009. p.17. [2] T. Ponsioen, R. Broekema, H. Blonk, Koeien op gras, 2010. p.9, p.39, p.44 [3] www.milieucentraal.nl [4] Gerbens-Leenes, P.W. GroenKookboek. Groningen: RuG, 2000. p.27 [5] C.E. Dutilh, A.R. Linnemann, Energy use in food systems, in: Encyclopedia of Energy, vol 2. Amsterdam: Elsevier Inc, 2004. p.719-726, tabel 4

Voetprint Cooking- Weet wat je eet!

Voetprint Cooking kookboek

Voetprint Cooking kookboek

Laat een bericht achter

*

captcha *

@Copyright Voetprint Cooking 2013
Website design Tante Web