Koken
Op deze pagina wordt toegelicht welke kooktechnieken het beste voor welk type bereiding kunnen worden ingezet. Daarnaast wordt omschreven hoe te besparen is op energie tijdens het koken.
Fornuis
Koken op gas kost minder energie dan op elektriciteit[1], er zijn wel verschillen tussen de diverse soorten elektrische kookplaten. Inductie- en quickthermkookplaten zijn het meest zuinig.
Elektriciteit heeft 2 nadelen: 1.Van de verbrandingswarmte van fossiele brandstoffen – nodig om electriciteit op te wekken – gebruik je slechts 40% om elektriciteit mee te maken. 2. Bij verbranding van fossiele brandstoffen komen milieuvervuilende stoffen in de lucht. Deze dragen bij aan het versterkte broeikaseffect, denk bijvoorbeeld aan kooldioxide (CO2).
= gemiddelde hoeveelheid directe energie p.p. voor het bereiden van een hoofdgerecht met ‘n gasfornuis= ongeveer 2 MJ[2]
Passende kookbron
Zorg ervoor dat de pan op de warmtebron past, anders gaat veel energie langs de pan verloren. Met andere woorden zet de pan niet op een te grote pit.
Deksel op pan
Gebruik een deksel bij het koken. Water is zo veel sneller opgewarmd. Koken met een passend deksel op de pan bespaart 60 tot 70% energie.
Snelkookpan
Koken met een snelkookpan bespaart 50 tot 60% energie.
Oven alleen voor grote hoeveelheden
Zet de oven uit tien minuten voor het gerecht is opgewarmd. Zolang u de deur niet opent, blijft de warmte aanwezig en kan het gerecht verder sudderen.gemiddelde hoeveelheid directe energie voor het bereiden van een gerecht met een oven= 6,8 MJ[3]
! let op indien u de grill erbij gebruikt komt er 1,8 MJ bij. (+ )
Indien u een ovengerecht voor 3 personen maakt, dan is de benodigde directe energie per persoon 6,8MJ/3=2,27 MJ. Vanaf gerechten voor 3 personen verbruiken ovengerechten nagenoeg evenveel als koken op een gasfornuis.
Gebruik de magnetron voor kleine porties en opwarmen.
Een magnetronoven is niet altijd zuiniger dan een klassieke oven. Gebruik hem vooral om eten op te warmen en minder om te koken. De magnetron komt het best tot zijn recht bij producten die weinig kookvocht nodig hebben. Daarnaast is hij zeer efficiënt voor het bereiden van kleine porties. Voor grote porties of producten die veel kookvocht nodig hebben (rijst, pasta) moet de magnetron simpelweg te lang aanstaan. Het fornuis is dan de beste oplossing. [4]
Water koken
Voor het koken van water is de waterkoker ongeveer even zuinig als het gasfornuis. Het koken van water in de magnetron kost de meeste energie.
Het gebruik van elektriciteit is vaak minder efficiënt dan het gebruik van gas, doordat in de centrale energie verloren gaat. Maar een waterkoker heeft als voordeel dat die geen doorkooktijd heeft en direct afslaat als het water kookt. Een magnetron verbruikt ongeveer twee keer zoveel energie als een waterkoker, om dezelfde hoeveelheid water aan de kook te krijgen.
Vermijd koken op de hoogste stand
Zet het vuur lager zodra het kookt, want het zal op dezelfde temperatuur blijven; warmer dan 100 graden wordt het niet.
Thermoskan
Gebruik een thermoskan om koffie en thee warm te houden in plaats van het warmhoud-plaatje.
1-pansgerecht of wokken
Wokken is energiebesparend, want alle voedingsmiddelen worden gekookt in één pan op dezelfde warmtebron.
Ontdooi het eten voordat het wordt opgewarmd
Kook met zo weinig mogelijk water
Gebruik niet te veel water bij de bereiding van groenten. Het is voldoende als ze voor een derde onder water staan. Hoe meer water u gebruikt, hoe meer energie u nodig hebt om de kookpot op te warmen.
[1] Indien van groene stroom en/of zonnepanelen gebruik wordt gemaakt, geldt dit waarschijnlijk weer niet.
[2] op basis van een 2persoonsgerecht, bron: Gerbens-Leenes, P.W. GroenKookboek. Groningen: RuG, 2000.
[3] op basis van een gerecht, bron: Gerbens-Leenes, P.W. GroenKookboek. Groningen: RuG, 2000.
[4] www.ikleefgroen.nl
Op 7 mei 2010 plaatste M.Braks het ovlgende: er zijn nieuwe technieken in ontwikkeling waardoor dingen in de tijd kunnen veranderen, zoals de energie positieve kas.
Op 10 mei antwoordde ik: Zie pagina Kas voor meer informatie over verbeteringen in de glastuinbouw; De glastuinbouw is bezig met vele initiatieven om de sector te verduurzamen, zo streven Natuur en Milieu en LTO Glaskracht naar een reductie van de CO2-uitstoot van 45% in de glastuinbouw sector in 2020 ten opzichte van 1990 .
Op 8 sept 2010 plaatste worldofthetree.wordpress.com: Je vertelt dat koken met deksel en snelkookpan minder energie verbruikt. Alleen zeg je dat een snelkookpan 50à60 minder verbruikt en gewoon met deksel 60 à70. Is het niet omgekeerd?
Op 20 okt 2010 antwoordde ik: leuk, je bent de tweede met n recept, ik g t vanavond berekenen, het klinkt al erg laag in voeten, alleen de melk is wat zwaarder, maar het zijn maar 2 kopjes:
het antwoord is 4,5 voet in de periode maart tot en met november. In de andere maanden komt de bloemkool uit de kas waarschijnlijk en in dat geval is deze 9 voetjes. Leuk recept! Wil je in mijn kookboek met dit recept?
Op 12 jan 2011 vroeg Julia van A.: En hoe zit het met het verbruik bij een AGA-Cooker?
Op 12 jan 2011 antwoordde ik: Hi Julia, ik heb daar eerlijk gezegd geen gegevens over, het lijkt me een positieve zaak als op alle producten daarover een indicatie te vinden is. Dan moeten we echter eerst met zijn allen daar een eenheid over afspreken en dat is nog best lastig denk ik. het is in ieder geval positief dat er bij dit product nagedacht is oevr de warmte opslag.
15 aug 2012 zei Lamyrus: Bij de technieken mis ik ook nog de “ouderwetse” hooikist. Erg geschikt voor langzaam garende gerechten. Wel even knutselen maar dan heb je ook wat.
Op 5 sept 2012 shreef Manon Oostwoud: Ik mis bij je tips het hooikistkoken !
Dit betreft gerechten die je, als je ze even hebt gekookt, in een hooikist verder laat garen. Dat bespaart echt enorm veel energie. Ik ben naarstig op zoek naar een oud kookboek hierover om her uit te geven, als het zover is laat ik het weten.
Op 5 dec 2012 antwoordde ik: hi madelon, dank voorje reactie leuk, ik zie het er voorlopig niet van komen, succes!
Op 10 okt 2014 schreef edith Reimering: goeie vraag over die AGA. Toevallig hoorde ik onlangs van een AGA dealer dat een klassieke gasgestookte 5 tot 8 kuub per dag verbruikt. Maakt niet uit wat je kookt, hij staat immers de hele dag aan. Ben benieuwd op wat voor footprint je dan uitkomt! Maar voor de nieuwere electrische, die je pas aanzet als je gaat koken is het een ander verhaal natuurlijk. En er komt binnenkort nog weer een nieuwere en zuiniger versie op de markt
Edith vervolg: Ik moet er wel bijzeggen, een AGA is niet alleen om op te koken maar ook om mee te verwarmen (een flinke ruimte zelfs). Dat maakt de vergelijking met andere fornuizen wel ingewikkeld.
Bij koken in een pan, wok of frituurpan, kan het kooktoestel best wel een minuutje eerder worden uitgezet. De pan, wok of frituurolie heeft nog genoeg warmte in zich om die laatste minuut van de garing te bewerkstelligen.
Het ontdooien kun je het beste doen in een onverwarmde ruimte. Anders gaat in de kachel / CV alsnog de “bespaarde” energie verloren.
Bij het boodschappen doen, kun je het beste de ingevroren, de gekoelde en de ongekoelde boodschappen gescheiden van elkaar houden en het liefst ook de ingevroren en gekoelde boodschappen in een koeltas. Hierdoor hoeven je koelkast en vriezer minder verloren koude in je boodschappen te herstellen.
Probeer een eenmaal opgewarmde pan, frituurpan, oven etc. waar mogelijk direct voor het volgende gerecht te gebruiken. Ik ken zelfs iemand die haar eitje (na hem te wassen) in de soep mee kookt voor de plakjes ei voor op de boterham van de volgende dag.
Dank voor al je goede tips!! In mn boek heb ik ook bij zoveel mogelijk recepten naar 1 pan of meekoken in een pan geadviseerd in de receptuur. Leuk!